Pr-oblemen op Wikipedia

In De Standaard van gisteren schreef ik een artikeltje over bedrijven die hun Wikipedia-lemma's aanpassen teneinde negatieve berichtgeving over hen te verdoezelen of soms botweg te censureren. Virgil Griffith, de maker van de Wikiscanner-software die zulke praktijken kan blootleggen, verdient in mijn ogen een glimmende medaille. Hij zet de malafide bedrijven lekker in hun hemd en bewijst de hele internetgemeenschap daar een enorme dienst mee.

Want wat die bedrijven doen, betekent natuurlijk de ondergang van Wikipedia als het zo blijft voortduren. Als subtiele of minder subtiele informatie — die niet iedereen buiten het bedrijf kan controleren — door firma's wordt aangepast, blijft dat mogelijk onopgemerkt en nemen lezers het gewoon voor waar aan. Het kan wel eens heel moeilijk worden om zulke wijzigingen op te sporen en ongedaan te maken, hoe groot ook de publieke controle op Wikipedia. Zelfs als een fundamentele onwaarheid slechts een tweetal uur op Wikipedia blijft prijken, betekent dat een groot risico. In twee uur bezoekt immers een onwaarschijnlijk groot aantal mensen Wikipedia.

Er zal bij Wikipedia serieus moeten worden nagedacht over dit fenomeen. De Wikiscanner van Griffith is een stap in de juiste richting, omdat de praktijken nu boven water komen. Maar bedrijven zullen nu ook doorhebben dat dit negatieve pr voor hen betekent en zullen wel snel met alternatieven op de proppen komen zodat ze gewoon verder kunnen doen. Met behulp van proxies bijvoorbeeld kunnen ze weer echt anoniem te werk gaan. Wat als ze zo beginnen? Dan wordt het helemaal onmogelijk om pr-vandalisme te weren van de encyclopedie.

Natuurlijk is het risico op fouten nog steeds kleiner dan in artikels uit de Encyclopædia Britannica, waaraan slechts een beperkt aantal mensen werken die ook geen alomvattende kennis hebben over elk onderwerp. Maar het blijft een onrustwekkende evolutie. Ik kan enkel maar hopen dat voldoende mensen actief met Wikipedia bezig blijven en dat zij de door hen bewerkte lemma's regelmatig controleren op onjuistheden. Hopelijk zullen bedrijven dan inzien dat het vandaliseren van artikels geen zin meer heeft en zullen die wanpraktijken dan ook eens helemaal ophouden.

Ik vraag me af waarom spamrobots hun weg naar Wikipedia nog niet gevonden hebben.

Schaamteloze pr-streken op Wikipedia

BRUSSEL - De olieramp met de Exxon Valdez, in 1989, veroorzaakte een ernstige milieuramp. Logisch dus dat dat ook vermeld staat in het artikel over de ramp op de online-encyclopedie Wikipedia. Alleen: Exxon denkt er anders over. Nadat iemand binnen het oliebedrijf de tekst onder handen nam, stond er te lezen dat de ramp helemaal geen negatieve impact had op het milieu. Integendeel: 'in de tien jaar erna werd een recordhoeveelheid zalm gevangen', aldus de bewerker.

Het gebeurt wel vaker dat spindoctors en individuele werknemers van bedrijven informatie op Wikipedia in hun voordeel wijzigen. Tot voor kort gebeurde het 'vandalisme' nagenoeg anoniem. Maar dankzij de Wikiscanner-software van de Amerikaanse hacker Virgil Griffith (24) werd de rol die bedrijven hierbij spelen duidelijk. Wanneer iemand een artikel wijzigt, slaat de encyclopedie het IP-adres - een uniek nummer van elke computer op het net - op, samen met de wijzigingen in kwestie. De Wikiscanner koppelt deze betekenisloze IP-nummers aan bedrijven. Er kan dan aangenomen worden dat de 'vandaal' voor de firma in kwestie werkt, of tenminste toegang heeft gehad tot een bedrijfscomputer. Sommige wijzigingen zijn duidelijk het werk van individuele werknemers - zoals iemand bij Ford die de Honda Jazz hernoemde tot 'Honda Loser'. Andere moeten negatieve associaties verdoezelen: InBev verwijderde de verwijzing naar Stella Artois uit het artikel 'wife beater', een Britse slangterm voor het bier, wegens zijn hogere alcoholgehalte.

Veel erger zijn de censuur en manipulaties die in de artikels opduiken. Zo heeft iemand bij Pepsi Cola de hele paragraaf over de schadelijke stoffen in het drankje verwijderd. ChevronTexaco verwijderde dan weer het hele artikel over biodiesel en wiste informatie over zijn illegale oliehandel met Irak. Deze witwasserij, waarmee overigens ook pr-bureaus en overheidsinstanties (zoals de CIA) zich inlaten, lijkt hier steeds minder op het werk van een individu dan van het bedrijf zelf.

Wikipedia groeide uit tot een van de meest geconsulteerde sites ter wereld, wat de aandacht trekt van belanghebbenden. Griffith hoopt met zijn software een pr-ramp te ontketenen voor de betrokken instanties en de wanpraktijken aan banden te leggen. (svm)

http://wikiscanner.virgil.gr
http://wired.reddit.com